lo roman de flora chan
La primièira partida de lo roman de Flora Chan se pòt legir dins lo numerò 92/93 -Estiu/Auton de 2009 de la Revista OC
++++++++++++++++++++++++++++++++++++
14
A’n’aquel moment exactament sul pic, Newton eisitava entre doas pomas. Doas polidas pomas. N’escampèt una que tombèt pel sòl ont s’espotiguèt, e, amb bravament de coratge e de determinacion sarrèt las pòtas sus la que demorava. Sór de las Pomas comencèt de gemegar. Amb determinacion atanben, e un pauc d’abandon, mas pas pro per dire de quitar de l’uèlh jaumesp, la sageta, l’arc e la cibla. Newton, el, s’abandonava d’a fons a la poma e chucava e lecava. Aviá quitament perdut las amiras, e del destin de la poma qu’aviá escampat, s’en fotiá qu’es pauc d’o dire. De l’altra man empunhèt la segonda poma de Sòr de las Peras -o de las Pomas, qu’a’n’aquel punt l’istòria balbucèja qualque brieu- qu’en perdèt los sants. E lo sens.
15
Ploviá d’alabardas, las qualas, coma se sap, tomban de naut en bas, de cèl a tèrra. Es pas lo cèl que tomba, coma o cresiá Brennus (de Tolosa e de Delfi) mas plan l’aiga del cèl. A Delfi, jaumesp aviá tirat una sageta, un còp èra, del temps que Brennus s’emplissiá las pòchas, e mai la falsa de pòcha, de l’aur dels grècs. S’en trufavan ben plan los grècs de l’aur, avián la Pitía que parlava clus, mas coma e quand cal, e las Kariatidas, femnas de Karyès en Arkadía, polit cuól e popas bèlas. Avián tanben de fèta a bodre, e, coma sabetz, l’aur, aquò se manja pas.
16
Los grècs son d’òmes acostumats a subreviure a tot. La manca, la tristessa (que s’acaba en cantar), las dictaturas, los faidiments, los tèrratrems (quò’s pas qu’una dança de mai) e tantas causas que te tomban dessús coma de pomas. An una particularitat qu’an pas los de Tolosa, pecaires, es que, ont que siàgan quitan pas de far ressondir un crit sempre recomençat "la mar, la mar !". Aquò tanben sus las montanhas las pus luènchas e las mai nautas, coma l’Olimpe ont an pas paur de treblar los dius qu’amont senhorèjan. Se ditz qualques còps que lo mont Olimpe s’anomena tanbe Montsénher sul Segalar Roergàs e Montseny a Les Terres Catalanes. Son de montanhas secretas ont se passejan fèdas, naïadas, fadas, drollessas e musas que totas bolègan de las ancas plan coma cal. E qu’an de pomas (o de peras segon la montanha, la sason o lo gost de cadun).
17
Cal plan notar ça que la que los grècs son pas de roergasses qu’aücan ni de catalans que sardanèjan.
18
D’aquí a pensar que Flora Chan èra fada, musa o naïada i a una talvèra que passarem pas. O pas encara. Nos contentarem a’n’aquest moment d’aquela istòria que se debana coma un roman de far remarcar als legeires que lo nom del mont Olimpe es en grèc Όλυμπος e que se prononcia Òlibos (mas pas olisbòs, emai s’aquò’s una invencion grèca qu’a passada la mar duscas a las ribas las pus luènchas e bravas) coma Abelos (άμπελος). Aquò’s pas qu’una digression -una de mai- mas que ne pòt assabentar mai d’uns e d’unas sus l’anar de las causas del Mond.
19
D’aquel temps las Kariatidas. Las Kariatidas sabián. Que, d’efièch, se d’unses e d’unas que i a vòlon pas res saupre, elas sabon. Sabon plan las Kariatidas (popas bèlas e cuol embelinejaire) que lo jaumesp rabala d’un luènh a l’altre e qu’a’n’aquel moment fasiá lo trobador del costat de Τρίπολη ont montava de montanhas contra subèrna tot en fargant de poèmas envèrses. E quand ploviá, çò que mancava pas d’arribar tot còp, coma duèi, se molhava e cantava de pus bèla plòu plòu plòu fa la pluèja ; pensava d’aver inventat lo calligramme oral.
20
Dins son luènh, jaumesp .
21
Contrasubèrnava. E las Kariatidas (popas embelinairas e polit cuol) kariatidejavan.
22
Joan-Gaspar Marino e Flora Chan èran plan empetegats totes dos, l'un amb lo pé dins lo jean de l'altra, e l'altra la man dins las calças de l'un. Lo jean e las calças trempes. Èra pas aisit de s'en despatolhar que tot aquò pesava e sarrava. E las cambas de l'una e l'altre èran mescladas a non saupre, 'quò fretava, frelhava, gemegava e de mans estrangièiras se passejavan entre combas e puèches. D'una man que i a s'èra perduda dins qualqua iga prigonda, fonsa e bravament escura; una iga que semblava a la de la Glèia de Panissòla de tant qu'èra traverssuda e roellada, o, agachada d'un altre biais, a las del costat de La Sala de tant qu'èra negra. Una altra de man assajava d'empunhar la sageta, mas la sageta èra plan luèncha a se passejar per las montanhas d'un aicí pas plan definit. E Zenon romegava.
23
Zenon romegava, mas pas tant coma Sòr de la Pura Flor, qu'ausissent los fregadisses e los gemècs de Flora, se rosegava las sangs. Sarrava las dents e esperava l'ora siá. E vendriá l'ora. E se veniá pas l'ora ne sabiá ben pro, Sòr Flor, per dire de trafegar lo relòtge. E d'o far tindar. Abans que siá tròp tard e que tot siá consomat dins los sègles dels sègles.
24
E ni Zenon, ni jaumesp diguèron cap d'amen. Èran ben tròps eretges per aquò far. S'èran enfarinats en montar qualque puèch o en davalar qualque valat e aquels bolgres se volián pas descamalhar.
25
'Quò se passava lo jorn que la Trèva de Mureth cavalgava a fumses de cap al reiaume d'Aragon cargada coma un muòl de calicis d'evòri e d'aur. Voliá salvar lo Sant Grasal de las impuras mans franchimandas. Sens parlar de la siá pèl que pensava a bon drech que de servar un pauc de pèl sus las mans li podiá servir per empopar qualqua Kariatida, eretja o pas.
26
Jaumesp e Zenon montavan de montanhas, davalavan de valats. E montavan e davalavan. Zenon dins son sicap tornava far los calculs, e del mai los tornava far, del mai la sageta s’esparracava a costat de la cibla. E jaumesp quitava pas de li dire qu’aquò-z- éra lo Platon qu’aviá tot destimborlat en fasent de pregàrias dins qualqua cauna escura de Viaur e que lai caliá anar per desenmascar lo Mond. E d’aquel temps lo Mond virava, pas plan drech, mas virava. E las Naïadas s’espaurugavan d’ausir Zenon repotegar de longa. Se rescondián, s’amagavan darrièr las matas, los romècs, los rocasses ; qualque còp un rebat lusissiá sus un bocin de carn, una popa blanca. Zenon e jaumesp tancavan los uèlhs, volián pas veire res d’aquò ni mai s’atardivar sul camin, foguèsse per de popas blancas. E caminavan, davalavan, e montavan trucs e sèrres. Finiguèt qu’arribèron als Acrins de Panissòla, un endrech salvatge, de rocasses gigantasses levats dessul Gorg Negre ont Viaur bronzissiá. Entamenèron la davalada, volián trobar la cauna.
27
Joan-Gaspar tot empetegat qu’èra dins los jeans e las calças aviá finalament capitat de menar la sageta a ras de la cibla. Èra a man de cridar Osanna. E Flora quitava pas de gemegar. Pus-luènh-mai-lèu disiá, e Joan-Gaspar Marino s’afanava mas totjorn qualqua pelha li barrava lo camin.
28
E, per dessus tot aquel rambalh, velhava Marina Crespa tota armada d’una longavista Carl Zeiss de 502mm. S’èra quilhada sul truc lo pus naut, pel mièg del cèl. Carrièira de la Bulièira Marino Crespo rosegava de chaudèls banuts.
29
Zenon caminava, davalava, s’escaronhava. E repotegava. La paur l’aviá atapat de tant qu’èran escurs aquels valats, aquels traverses. Aviá paur del Drac que reinava sul païs. Jaumesp valiá pas pus gaire, mas el crentava pas lo Drac mas si ben La Draquessa. La coneissiá plan e sabiá que de tant qu’èra polida e biaissuda, se per astre o desastre l’encontrava, s’en poriá pas despatolhar. Ja un còp èra ela l’aviá pres dins las siás rets, e lo jaumesp son salvament lo deguèt pas qu’a l’intervencion mai que divenca d’una Naïada venguda del mai fons del Val de Las Musas. E pel moment çò que mai li preissava al jaumesp, aquò èra de far de torns e de bescontorns e de passar per las talhadas ont voliá amassar de mossarons e n’emplenar lo sieu panièiron.
30
Endacòm dins aquesta istòria se passeja Lola Daur. Es pas una trèva mas una ombra. Ombra de carn, un’ ombra carnala que brilha coma una estèla. Es l’Inaccessible. Quand la veses t’assuca l’èime. Es nafra e dòl. E dolçor.
31
D’altres li dison de Dora Chan. Los que l’an tocada ne son pas tornats. Òm tòrna pas de Dora Chan ; de Lola Daur tanpauc.
32
E la Trèva de Mureth cavalgava. E cavalgava, e de tant cavalgar, son èga blanca la menèt a’n’un castèl grand que lo mond del païs apelavan Acropòli. Lai s’espantavan de tropeladas de chineses, e de grècs de China, davant las muralhassas blancas, las colonadas que de Kariatidas mai bèlas las unas que las altras mantenissián contra’l cèl dreiçadas. La Trèva de Mureth aviá abocat aquí après aver fotut fuòc a tota una encontrada, lo Larzac, per se vengar d’un Senhor de l’endrech que li aviá volgut ensenhar d’icònas eretjas totas negras fargadas per un monge vestit de negre tanben que l’apelavan, aquel monge, Solatja lo Negre. Aquel Senhor, a la Trèva de Mureth tanben li aviá volgut legir de poèmas ermetics, d’òrres encantaments misteriosaments tarribles –e eretges- totes signats per un anglés nomenat John Foglight, escais nom plan conegut del jaumesp, çò que manquèt pas de far asondar la copa. E tot al salvament de la Copa Santa qu’èra, lo fotre prenguèt La Trèva de Mureth, lo fotre e lo fuòc de Diu. E embrandèt tot a l’entorn, d’un fuòc caluc e salvador. La Trèva, ela, se salvèt en cavalgar a tot fum l’èga blanca que la menèt delà las mars de cap a l’Acropòli. Emportava, d’escondut dins una maleta, un brèu signat per John Foglight alias jaumesp. Aquò per de que, quand òm es a salvar lo Grasal Sant, un encantament de mai pòt pas far de mal. Normalament.
33
E Flora Chan gemegava. E tot rabalant las combas, las igas, los traverses, escaronhats coma de lops en nuèch de luna, Zenon e jaumesp avián capitat d’arribar a La Granda Crosada de Las Quatre Rotas. L’ Esfinx i esperava los viatjaires. E, coma sempre, per dessus tot aquò Marina Crespa velhava (armada d’una longavista Zeiss de 502 mm., cal çò que cal. Se ditz qu’auriá ajut atanben una lunetassa de vista ultralucida de contrabanda chinò-grèca, mas aquò’s pas verificat.).
34
A Lola Chan coma a Flora Daur, n’i a que li dison de Marinon.
35
A’n’aquel moment Sòr de la Flor Pura i tenguèt pas pus. D’ausir gemegar Flora e de sentir totes aquelses fregadisses l’asimava, las dents li dolián. Tot aquò li entrava dins la carn coma fials d’aram. Voliá plan èstre Pura e Santa mas i aviá una riba ont voliá pas acostar. Ara èra per ela lo punt lo mai dramatic de totes, e las pregairas i podián pas pus res far. Ja ni aviá pro de consomat e li caliá intervenir davant que tot consumat siá. E o faguèt. Amb un aüc, un gisclal, un bramal que restontiguèt coma una sirena caluga al pus fons de las aurelhas de Joan-Gaspar Marino, lo qual ne demorèt estabosit lo paure, la man sus una popa, lo jean (trempe) sus las cabilhas, la sageta petrificada e la boca duberta. Sul còp comprenguèt pas e s’encalèt coma una estatua ficada al cap d’una colona ; podiá pas bolegar, lo temps s’èra arrestat sus un aücal.
36
Flora, pauròta, tanpauc se podiá pas pus téner. De tant qu’aviá fretat, fregat e frelhat li èra pas mai possible de se parar a mièg camin. E ela tanben gisclèt. IIIIIIIIiiiiiiiiiiiiiii ! IIIIIIIIIIIIIIiii iiiiiiIIIIIIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIiiiiiiiiiiiii iiiiiiii iiiiiiiiiiiii iiiii ii iiiiIIiiiiiiiIIIIIiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiii ii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii ii i, faguèt. Un gisclal agut e asugat, talament asugat e agut que las Kariatidas se pensèron qu’aquò’s èra l’anoncia d’un tèrratrem, manca una que dièt qu’avián mancat lo trin un còp de mai. jaumesp, el, totjorn mai que lèste per respondre a tota demanda d’ajuda –e aquel gisclal n’èra una- daissèt tombar lo panièiron (a mand de caminar, de rabalar e de far monta-davala d’una acrina a l’altra èra jos las talhadas qu’amassava de camparòls) e sens cap de cap d’eisitacion prenguèt a fumses lo camin de Montsenher –o de l’Olimpe, aquò depend de coma s’agacha-. Zenon seguissiá en repotegar.
37
Notatz plan que, emai se totas doas aücan tant e pus, a ne fendasclar los cèls totes e tanben las pèiras anticas d’aquelas colonas de malbre ont son marcadas las femnas indomptablas de Karyès e de totas las Arkadías conegudas de pels Mondes, notatz plan que, ni Sòr de la Flor Pura ni tanpauc Sòr de las Peras de las Pomas son pas ges roergassas. Tant s’en manca. Çò que vòl dire, tot faguent qualqua extrapolacion zenoniala, non pas que las roergassas aücan pas mas si ben que Roergasses e Roergassas an pas lo monopòli de l’aüc coma o cresetz (aquò revendriá a creire que pomas e peras son de la metèissa mena, çò qu’es pas lo cas, emai s’una pòt semblar l’altra e l’altra l’una e viraversa.)
38
Dins son ostal de Trafalgar Newton pesava las pomas. E lo contra coma lo per de las pomas. Èra plan d’aise per o far, tot contra las pomas qu’èra.
39
Mas benlèu que l’ostal de Newton èra La Barraca dels Infruts tot contra La Pesada, aquela istòria que se debana coma un roman o ditz pas.
40
Dins la Cauna del Drac, tot bèl just en facia de la Glèia de Panissòla, del costat tarnés de Viaur, la Draquessa armada d’una balaja banuda coma un chaudèl, caçava la posca, que dins aqueles endreches traversuts que traversuts es pas de creire cossi s’amassa de pertot dins lo mendre recanton. Esposcava lo sòl tant coma las parets. E Platon repotegava qu’al menses daissèsse las ombras sens esposcar, que la posca amassada dempuèi los començaments èra indispensabla a lor quita existencia d’ombra. Ajustava qu’aquò riscava de treplar l’anar del Mond. Quitament.
41
D’aquel temps la sageta. La cibla. D’aquel temps lo camin e lo temps. D’aquel temps lo temps del camin.
42
43
Atal Zenon. Atal la flècha e lo temps de la flècha. E jaumesp dins lo temps. Dins lo temps jaumesp tirava de sagetas. Pels camins de Viaur e dels vòstres aicís, pertot. E la sageta la cibla mancava. Fins a çò que manquèsson las sagetas, las ciblas, e benlèu tanben lo temps. Aital èra.
44
E atal es.
45
Atal, ausissent aqueste iiiIIIIiii ii ii ii i tant imperatiu Joan-Gaspar forçat foguèt de contunhar a far clic e clics. Mas i agèt un reclic de tròp que tombèt pel mièg de la flor de Pura Sòr, la quala presa de l’Ira Granda fiquèt un emplastre dels pus bèls sul morre de Joan-Gaspar que de tanta energia recebuda s’envolèt. L’envolada foguèt brèva que brèva mas comola de las sensacions las mai intensas. Lo vòl s’acabèt su planòl de l’Espineta pel mièg del Pralong ont Marino Joan-Gaspar s’aplatussèt. Lai, reculhit foguèt per Pradinas Lo Clergue, un parpalhòl, un eretge, que tustava de longa sus de pairòls traucats –los jorns de fèsta convidava un montanhòl, Del Ranc Lo Grand, que cantava la Cançon del Pont Sarrat, una serenada-. A grands còps de quinquinà e amb un regim constituit unicament de tripons desidratats coisinats menimosament e plan polidament aprestats per una draquessa de Tèrra Salva segon la receta millenaria del Sàvi de Lespina lo Joan-Gaspar se reviscolèt lèu fach. D’aquí lo menèron al Paraire ont una granda metgessa, una sabentassa, lo Doctor Fèra d’Ièras li faguèt una reeducacion especiala. Lo brancava directament sus una maquinassa nomenada La Ret e li fasiá far clic. Tant i a que Marino tornèt lèu prendre de colors. E a fintar ont podriá ben anar far de reclics tornar.
46
Sul pic, un tal Maxonet l’Ancian organisèt dins las dogas del castèl d’Aumelàs un grand passacarrièra per de l’invencion d’aquela maquina ne reclamar la paternitat. Aquela maquina l’auriá apelada el La Telaranha. Dins las dogas s’amosèron 25 personas armadas de bandièiras plan coloradas e comencèron de bramar. Tant i a e de tant n’aviá son cofle, que lo castelan, un anglès, los volguèt far freginar dins d’òli d’oliva grèca. Mas Maxon l’Ancian li dièt qu’èra un trobador amic del Rei Richard e tot s’apasimèt. D’aquel episòdi un poèta clapassenc dich Janfré Brundelh n’escriguèt una Cronica plan virada, en vèrses polits e embelinaires. Mas çò qu’aquesta Cronica ditz pas es que lo Maxonet l’Ancian èra pas ges trobador, pas mai que lo jaumesp. La veritat es qu’èra un contrabandièr, un bandolièr, que farlabicava de vin en una nuèch. Es amb aquesta missanta limonada qu’aviá bandat la còla dels 25 crosats que manquèron de freginessar al fons de las dogas del castèl d’Aumelàs. Atal es, e pas altrament. Que causa dicha siá.
47
E causa dicha sièt. E la sageta volava, d’una riba a l’altra, per dessùs las talvèras, e s’esparacava, quora en Albigés, quora en Roergue. Al clapàs i voliá pas anar, li agradavan pas aquelas pèiras redondas e gròssas amassadas jol castèl de la Ròca de l’Aur. Lo castel de la Ròca de l’Aur èra lo refugi de Lola Chan ; d’amont Lola vistalhava tota l’encontrada, d’Òlt a Viaur e de Viaur a’n Òlt. Velhava. Velhava sul jaumesp que dormissiá dins lo castel del Ròc Magnus, lo riu lo breçava e somiava. Somiava al temps, a la sageta del temps. Lo temps tanben velhava, a broa de dius.
48
Se ditz que d’aquel temps, lo temps s’èra tampat entre cibla e sageta.
49
D’aquela parada de temps lo jaumesp n’aviá aprofiechat per i anar al Clapàs. Lai davalèt per far lo contaire a tota una còla d’arpalhands e los divertir dins lo bus del temps que montavan a Las Capitalas per far lors devocions als Sants Tracturs qu’acabavan son pelegrinatge davans la Granda Torre Santa. E cal dire que lo ròtle aqueste li estava plan. Contava de tot, de lops, de lobas, de dracs e de draquessas, d’istòrias un pauc atal. E totes l’escotavan boca badanta, sens dormir, e tot beguent de vin de la nuèch farlabicat pel Maxon. Era lo temps ont lo jaumesp èra conegut jol nom de Marti de Castanet per de qu’èra l’amant d’una Josefina venguda de las Illas, laquala oliá canela e claus. D’unes que i a, que ne donarem pas lo nom duèi per de que son pas dels pus finòts e que lor volem pas far de tòrt, se creson encara que jaumesp aquò’s l’escais nom de Marti de Castanet, pecaides. E bé, coma es fèsta duèi puèi que lo temps de tornar pagar en Dracmas es pròche, lor anem far una Revelacion a’n’aquelses piòts. La sola e unica e veritapla identitat de jaumesp es Ferrand Degus e es l’amant de Lisa Bona. Pas mai, e pas mens. E caliá que causa dicha sièt, e l’es, dicha, la causa.
50
Atal trèvan lo temps las trèvas.
51
Sus las popas los clics, dièt Flora. E l’encantament aqueste susurrat d’una voètz plena de fé ajèt lo poder de desencalar lo temps que s’èra ficat a la cima d’un aüc e de de desenmascar Joan-Gaspar que tornèt cliquejar. E cliquejèt. Reclic e clics plan plaçats, sus la cibla. Lo iiiIIIIiii ii ii ii i II i i de Flora se mudèt en un uuu u ummmmm qu’acabèt JGM. Fondèt coma de burre al solelh de las isclas. E l’airal comencèt de nòler a canela. A vanilha un pauc tamben, lo tot mesclat d’un rèirefons de giròfle. E a las popas de Flora naissiá un pauc de sudor que lo Joan-Gaspar se despachèt d’eissugar de la lenga. Tant i a que lo uuu u ummmmm de Flora Chan s’estavaniguèt dins un AAAHHH… prononciat a l’espanhòla (¡JJJJJJJA!).
52
Temps es vengut dins aqueste Roman que n’es un e que se debana coma un que ditz pas que la vertat, e tota la vertat, la vertat solament, vengut es lo temps de donar una precision tras qu’utila a los que vesem al fons de La Sala e que seguisson pas de tant qu’an perdut lo fial. Aquí doncas la precision aquesta : Marino Joan-Gaspar, del Paraire n’èra sortit. S’i podiá pas pus endurar talament se languissiá de Flora. S’èra escapat, un jorn que l’alta bufava tant e pusses. S’èra amagat jos las faudas d’una Sòrre que l’aura las conflava. Atal caminant totes dos, los dos fent pas qu’un, arribèron duscas al cap de la Bulièira ont lo Joan-Gaspar quitèt la rauba per s’anar sièitar dins una rèiraubèrga ont se comandèt una pauca de vin vièlh. Comencèt de biure qualques veirats, mas vesiá ben ça que la que lo monde l’agachavan un pauc de biais. S’anèt miralhar als privats que i aviá lai un bocinon de glaça e se trobèt lo morre tot blanc. Al Paraire l’avián enfarinat. Alara anèt pagar la pauca, -el pagava pas en Dracmas mas si ben ambe de Loisas Daur que li avián estats fisats per Dora Lòl un jorn de meltèm al Suc dins l’Iscla-. E se n’anèt tornar trobar Flora Chan que de l’aver pas a son costat per li far clics e reclics se desesperava – e aquò nonobstant la garda raprochada de Sòr Plor. Flora Chan l’aculhiguèt amb un solaç qu’es pas de creire en l’apelant mon enfarinat mieu, e tot dient que lo luènh es pas lo pròche tornèron començar los afars ont los avián daissats, valent a dire al darrièr clic, aquel sus las popas al moment ont Flora fasiá (¡JJJJJJJA!).
53
Es de notar, -aquò’s pas tant inocent coma o poriá semblar-, qu’a la Bulièira, aqueste jorn ont l’altan tant bufava, JG Marino manjèt cap de chaudèl banut.
54
D’aquel temps lo temps trevava. Trevava lo temps. E coma sempre, dins qualque luòc del temps, fasiá plòu, plòu, plòu, la pluèja.
55
Davant la cauna de la Val D’aur, jols sèrres, la Draquessa fasiá lo torn d’un boisson folhut en dançant tot en cantant de brèus. Lo sosten s’acurtorba jol bendèl a l’adrech de l’acrina tiroli la liseta. Èran d’encantaments, los pus bèls que sabiá, los mai poderoses de totes. Èran los Encantaments del Papa de l’Acrina Enfarinada. Degus i aviá pas jamai escapat. E la Draquessa dançava e cantava al torn del boisson, armada, dins la drecha d’un drelhièr d’Aubrac, e, dins l’esquèrra d’una forca banuda fargada amb de falabreguièr. E resdondissián los encantaments, lo sosten jol bendèl duganèl jaumesp lo pus bèl Flora Chan cuol te pèla Orièl e Raguèl e Tobièl a Monton li anirèm mossarons panièiron jaumesp fai me clic tòca me Lola Daur cuol te pèla duganèla de l’acrina e l’englèna l’oliveta olivèja jaumesp clica-me tarutèl la ferlèra chuc de trelha panissòla e costovin. L’encantament èra long. Bèl de matin plèja a despartin l’ola de Lola es cufèla e cinc cabras fan vint pès l’estòfí estopi e los vims dels faissets de la Via d’Aur e crespina es la luna laturlura cuol te pèla cuol te pèla lo sosten jol bendèl e las claus jos la pèira del lendal Flora Chan Dora Laur a la pobela jaumesp la farina tòca me fai me clic de reclics l’oliveta duganèla castanet diupèidos e de vin de la barrica de vin de bon pas sens sabor de vin vièlh pas de la nuèch encantament eceterà plim plom plèch. Aquela canta traverssuda, banuda, embelinaira, enfachilhava tota la valada, totas las igas, de Romegós a Romegós, fasiá lo torn de tot lo Monde conegut, de Monsenher a las Acropòlis. Las Kariatidas n’èran totas tresviradas, e lo Monde virava. D’unes que i a afortisson que d’apr’aquí en d’apr’aquí qualques cuols començavan de pelar.
56
Los encantaments jamai s’acabavan. E la Draquessa cantava e dançava. Zenon aviá embrandat un radal amb de ginestas calugas. E las ombras viravan per la valada. Los acrins se destacavan sul cèl roginèl dins la nuèch e las tubas. Romegós es folhós jaumesp n’es pas rós i a de pomas e de peras dins lo cèl vironèjan vira me ‘na borrèia mossarons panièirons la bulièira e lo chaudèl. Lo chaudèl es banut e lo vin pas de la velha plech plech plech plim plom plech. E quand plòu fa pas solelh n’anirem al Telh gratujar los artelhs tòca me encanta me fai me clic clic clic clic e de reclics cuol li pela cuol lor pela e clic clic clic. Lo radal radalava tant e pus, la nuèch de Viaur esclairava lo Monde que virava. La luna èra mercruda coma cada cent ans. E la Draquessa s’enflamava e cantava, encantava. Mercuda luna luna banuda lo chaudèl dins lo vin e puèi l’òli de l’oliu la tomata e la fetà plim plom e lo talh lo detalh a retalh la justiça de Laguiòla de laïòla lo cotèl l’estòfi de Firmi Dora Chan e Flora Laur la castanha te repèla. Semblava que i auriá pas cap de fin. E la bronzor de Viaur que montava, traucava las tubas de Bar a Bòr, a Jocavièlh sus la tor vièlha Joan De l’Espina n’aviá quitat lo beret, e cantava el tanben, cantava la cançon de la serena.
57
E dins son canton de temps la pluèja ploviá. Ploviá coma de temps, ploviá sul temps. Plòu,plòu, plòu, fasiá.
58
Aval, jol Pont de la Serena, Del Ranc lo Grand cantava el tabé, levava los punhs e cantava. E totjorn la Draquessa proferava los brèus, las colonas tremolavan, los encantaments se mesclavan al iiiiIIIIIIIiiiiIii i de Flora que s’èra mudat en (¡JJJJJJJA!) aaa A de tant Marino Joan Gaspar s’afanava. Voliá far tocar la cibla a la sageta al pus lèu.
59
E la sopa. What about the soup.
60
Bèl temps fasiá que la sopa aviá canbelat. (var. roerg per capbilhat)
61
Lo temps fasiá lo temps, la sopa aviá canbelat, Joan Gaspar s’afanava, la Draquessa encantava. E Zenon tot en empusar lo fuòc aviá tornarmai acabat los comptes. N’èra segur la sageta jamai tocava pas la cibla. Non, s’esparracava tot al costat e s’i languissiá. E, a’n’aqueste moment sul pic Flora Chan ela se languissiá pas pus. Sospirava, sospirava, e sospirava.
62
Èran de sospirs que fissavan ; fissavan Sur Flor qu’èra en trin de fumar un cigarre de La Habana. Aquel cigarre li aviá estat donat per Dora Daur un jorn que tornava de las illas de luènh. E de tant que los fissavan aquels sospirs, aquels JAAAAAAJJAA! prononciats a la cubana qu’escampèt lo cigarre, Sur Flur, un cigarre de granda marca, e que butèt la pòrta de l’ostal de Flora Chan d’un grand còp de pè e qu’anèt drech al sofà ont los dos aucèls gemegavan. E l’espectacle la daissèt estabosida. Completament.
63
D’aquel temps, la draquessa. La Draquessa contunhava d’encantar, las igas se fendasclavan e Zenon dins son sicap pensava la sagèta e l’espandi de la sagèta. E n’èra segur Zenon lo temps divisiá l’espaci. E l’espandi divisit estent, jamai la sagèta.
64
Jamai la sagèta a la cibla tocava.
65
Los Encantaments, encantavan qu’encantavan. Mas. Mas lo MMMHHHHJ, AAm…hhhJa.aaa , Ja JJ! cuban qu’aviá daissat escapar Flora d’entre las siás pòtas gromandas èra tant potent, tant convençut, qu’a’n’aqueste moment crucial -e crussissent- d’aquel roman qu’es pas plan luènh d’èsser un cap d’òbra coma jamai se n’es pas estat legit en lengo sonto, que, al moment aqueste, doncas, lo mmmjJaaaAmmhencaramaiJaluònhmmmh prononciat a la cubana de Flora Chan toquèt lo jaumesp. en plen centre. E non pas que jaumesp. foguèsse estat a un moment que vos a escapat cambiat en cibla, non, mas, coma escota pas degus e que ne fa pas qu’a son sicap a’n’el tot sol, aviá enforcat un aucèl de luènh que passava, aucèl que tot en cantant l’aviá menat davans la pòrta de Flora. La voliá salvar la Flora lo jaumesp. . La voliá salvar de la cabuçada pel fons del gorg lo pus negre, lo pus òrre. Los sabiá totes los gorgs ; los de Viaur, los de luènh, los d’Òlt, e los de l’èime. E del còs tanplan. E pel còsacòs èra armat, armat coma un cosaca. Aviá emportat sus l’aucèl de luènh que cantava un drelhièr. Lo drelhièr que li aviá estat fisat per Dora sul camin de Thíba un jorn que tornavan totes dos d’una consultacion privada çò de la Draquessa Delamar Delsolius.
66
’Quò se passava al moment ont la Trèva de Mureth quilhada sus l’èga Marina Blanca davant las muralhassas de la granda ciutat luònhana de Bactriana esperava lo daissapassar per i entrar. La Trèva éra aquí, a la pòrta d’aquesta acropòli, per de qué aviá seguida l’Armada d’un rabalaire de Monde que li disián Alèxandròs. La Trèva l’aviá trobat talament polit, l’Alèxandròs, sus las fòtos.
67
Èra primalba a La Granda Crosada de Las Quatre Rotas ont J. Peter Kapels, qu’aviá passat l’espròva mager en respondent a l’enigma de l’Esfinx, esperava lo bus. E lo bus jamai passava al mièg de Las Quatre Rotas. S’ausissiá al fons d’aquel païsatge abocinat de brigahs en brigalhs coma un bruch d’èrsas, un ressac estranh. Mas la mar i èra pas. E dins son mocador de percala John P. Kapels plegava lo dedins endefòra, e lo defòra endedins.
68
Lo dedins èra plegat dins l’endefòra. Bolegava de tant que podiá, que n’en voliá sortir d’aqueste defòra lo dedins. E jaumesp. èra davant la pòrta demesida de Flora, tota destrantalhada ’questa paura pòrta qu’èra, de tròces de fusta rabalavan de pel sòl e qualquas tachas gemegavan, mas pas tant coma Flora Chan. Mhhhmmmh, fasiá Flora. E Surra Pora plantada davant lo sofá levava los braces. Al cèl.
69
Per dessús tot aquò lo cèl, plegat dins lo sieu dedins de l’endefòra fasiá lo cèl. E la mar i èra, a l’asuèlh.
70
E coma totjorn a costat de la cibla la sageta se languissiá. Zenon tot comptat e rebatut aviá, e divisit. Lo temps coma l’espandi, e l’espandi divisit èra e divisit èra lo temps, tot dins lo temps del temps e dins l’espandi de l’espandi. E la Draquessa espandissiá los Encantaments Grands per dessùs Temps e Espandis. Ela sabiá. Sabiá que los Encantaments a la cibla tocavan. E que la cibla gemegava.
71
Un fum tarrible cobrissiá la val, las acrinas, e, aval, pels fonses, de rocasses, de castanhals negras coma de gorgs. E lo riu. D’airals destreches coma un mond. E lo Mond èran.La Val èra Lo Mond. Los encantaments e los brèus, las cantas, lai resdondissián coma votz de serenas.
72
jaumesp. davant lo sofà, los braces li n’èran tombats. E daissèt escapar un sospir e tanbe lo drelhièr que tombèt pel sòl ont dejà esperava çò que semblava a’n’una sageta. Joan-Gaspar Marino aviá dins la man esquèrra una caneta d’heineken, de la drecha se curava lo nas. A cada popcorn que portava a sas pòtas divencas Flora gemegava de plaser, mmmmhh, fasiá. Ajax menava dos a un contra Troa. E lo Olandés Volant que fasiá aquí justament a’n’aquel moment sul pic una pausa per daissar refregir los moturs de l’avion -tornava de far la trèva en Africa- se pensèt a votz plan nauta e bé macarèl tot aquel rambalh per un match dejà jogat dempuèi de millenaris e lo jaumesp li tornèt a votz nauta tamben una nauta pensada. Res es pas jamai jogat mas los jòcs son faches, diguèt.
73
D’aquel temps, la sageta. La sageta, totjorn. D’aquel temps la sageta, sempre. Volava. La sageta. Sempre.
74
La sageta d’aquel temps sempre volava.
75
Res èra pas jogat, jamai res jogat es pas.
76
E volava la sageta, Zenon fasiá los comptes, e, los comptes rebatuts, la cibla, sempre, esperava la sageta. D’aquel temps, a Bactriana, las pòrtas totas èran tampadas. E davant las pòrtas tancadas, clavadas, la Trèva esperava. Voliá dintrar dins La Vila Clausa. Sabiá qu’aquí dedins Lolà Dòr, la sòrre de Dorà Lòl, èra embarrada, prisonièira dins la torre granda. E la voliá desliurar. E l’emportar sus la cavala blanca marina de cap a d’altres asuèlhs. D’asuèlhs qu’èran pas sens rèire-pensadas.
77
L’Olandés Volant, el, chucava la siá bièra, sens pensar.
78
Al fons d’una sala, carrièira de la Bulièra, una androna a drecha de la plaça d’Omònia quand agachatz a’n’esquerra, Marino Crespo e John Cresping cantavan. Se tenián per l’espatla, avián dins la man segonda un chaudèl bravament banut, e un còp dins lo nas. Cantavan. Cantavan lo Romance de Flora Chan ; n’èran al moment ont Flora trauca la pibola. Bernat Delalana, sièitat sus una cadièira bòrnha, s’enujava. Èra diminge.
79
E mai foguèsse diminge, Zenon, el, s’enujava pas. S’èra acoquinat amb dos arpalhands, l’un sortit de las illas qu’èra un encantaire que l’apelavan lo Savi de Fèstòs, e l’altre un cantaire sortit de La Ribièira. Totes tres cavalgavan un buòu d’Aubrac, rossèl e banut, e caçavan la lebre.
80
Lo cantaire de La Ribièira, el tanbé, cantava. Cantava lo Romance. Un Romance vièlh e trist ont Flora quitava pas de gemegar de tant lo Cavalièr Janfre Brundelh que la gardava prisonièira li fasiá far la bugada dins l’aiga freja -èra lo mes de març a’n’aquel endrech- e empudesida de las dogas del castel d’Aumelàs amb de cendres de rusca de falabreguièr. Los cendres de falabreguièr son plan coneguts dins la Val d’Aur per donar una ruscada de pas tant bona mena que te fòrça a fretar tant e pus, duscas a la sang, e i daissas carn e onglas.
81
Dins de lengas que i a, aqueste romance se ditz lo Romance de Marinon. Es una polida cançon, trista tanben, e longa.
82
Flora aviá quitat de gemegar. L’arbitre veniá de siular la fin de partida. La darrièira vision de Flora dins lo fenestron foguèt la d’una sageta tombant tot d’una amb una fòrça e una determinacion fins ara desconeguda en plen centre del fons de la panièira. Troa veniá d’egalisar. E Flora n’ajèt lo buf copat.
83
Marino Joan-Gaspar veniá de dubrir la ixantena botelha verda. Bernat Delalana languissiá d’un pin franc que parlava negre, e Zenon, el, manquèt pas de far la verificacion ultima. Notèt que la sageta èra plan tombada al fons de la panièira, rai, mas qu’aviá pas tocat lo fialat de fons e que s’èra esparracada tot bèl just abans un pauc a’n’esquèrra. S’enujava, ja, la sageta qu’aviá pas tocada la cibla.
84
Èra lo moment exactament sul pic ont, davant las pòrtas de Bactriana, la ciutat clausa, la Trèva de Mureth aviá desplegat las bandièiras bèlas. De bandièiras qu’èran marcadas raiadas tacadas de sang e crosadas d’aur. Lusissián al solelh e fretilhavan al vent. Alèra la Trèva faguèt resdondir son crit. Lo sieu crit de guèrra. Un crit banut que non sai lançat dins una lenga estranha e banuda ela tanbé. « %%%monts/§§§Egur%§Lol ! !a ! ! Dòr medòLLLL ! ! » faguèt. E las muralhassas ne tremolèron. Mas tombèron pas e las pòrtas demorèron barradas. Barradas e tancadas. Èra lo còp primièr qu’aquel bramadís fonccionava pas coma un sesame. Las bandièiras ne baissavan lo cap.
85
Las oras èran banudas.
86
Sus tot aquò, o cal dire ara, es ora, senhoreja Lo Comitat. Renha sus totas las encontradas de l’aicí al mai, edicta las siás leis, de leis banudas e a contrasens. E lo tot, lo tot grand e lo tot pichon, s’i plega, a las siás leis, coma dins de pelhas. Aquel Comitat, que renha e senhoreja sus l’Empèri de La Lenga d’Aur, ten taulejada permanenta a l’ombra d’un pin franc, davant la plancarda de las 4 rotas. Tot çò que se ditz e s’escriu dins la lenga de l’Empèri es somés a l’aprobacion del dich Comitat. Tot li passa entre las mans ont d’especialistas de las mans lèstas s’ocupan d’o benesir tot. N’i a un d’especialista qu’es especialisat dins las talhas. A grand còps de cisèus trenca, copa, e fa tombar los mots coma de caps del temps de la Revolucion bèla. Après, lo jaumesp alisa lo tot d’unas mans qu’a plan doças. E ven lo Temps, lo temps de la publicacion dels edictes atal fargats. Se publican sus de pergamin, lo pus fin e lo pus blanc, preparat especialament per aquò far dins de tinas amb d’aiga linda e pura en Olanda. Las pèls ne son emblanquidas per de mans de verges e, aquestas pèls son plan causidas per un especialista atanben. Un especialista en pèls. Causís pas que de pèls verges. A pas de nom, mas d’unses que i a, e que son plan assabentats, dison qu’es un grèc chinés sortit de l’escura. N’i a que ne sabon mai que d’altres.
87
Cal plan precisar, per èstre onèste e fidèl a las leis objectivas, que, sus la taula d’aquel Comitat, a l’ombra de la plancarda jol pin grand de las 4 rotas, de pintons de vin franc s’alinhan en renguièra. Al fons de l’ombra, de verges dançan, mai o mens nusas, mas aquò’s pas de bon precisar.
88
Un còp edictadas las leis, e lisat lo pergamin, Los Tèxtes tot empenats son imprimits amb de polits caractaris bravament plan causits per de mans puras -ai ajut ausit dire que son de mans de verges nusas, mas degus a pas jamai verificat, çò que fa que o pòdi pas afortir de man segura- aquí tòrni prener la frasa per de qu’avetz perdut lo fial los del fons de la sala : Los Tèxtes son imprimits amb de polits caractaris plan causits per de mans verges amb de tinta de Sang d’Aur. Tot aquò reculhit en faissets se vend sus las plaças publicas, per ciutats e vilatges de l’aicí a l’enlà, n’i a pas jamai pro per totes e lo mond se bat per aver un exemplari de çò qu’apelan LAREVISTA. -un nom prononciat en letras majusculas, e amb una devocion plan causida-.
89
Aital es.
90
Se conta dins qualques endreches que La Trèva de Mureth seriá pas La Trèva de Mureth. Seriá HispanoChinesa e sortida d’un barri fosc de Barnalona ont èra coneguda jol nom de La Trèva de Madrid. A’n’aquel moment sul pic seriá a trevar las carrièiras de Malasaña al volant d’una autò matriculada en Suiza. E auriá pas jamai fotut los pes dins la mitica ciutat de Bactriana. Tant i a …
91
Zenon quitava pas de far los comptes e de batre e rebatre las cartas.
92
De cartas signadas LoComitat que jaumesp.,encara el, vend a la candèla dins las negras nuèches dels travèrsses banuts de Viaur. Son de nuèches encantairas, foscas e segalinas e las cartas son de cartas cairadas negras ont una inscripcion en negre tamben ditz la vertat plena, entièra e irreversipla. Illimitada tanben la vertat aquesta. Sus aquelas cartas cairadas negras que Zenon bat e rebat i a de marcat negre sus negre, coma l’avèm ja dich, d’un costat, l’avèrs, en tinta negra sus fons negre, LAREVISTAESVERTAT. De l’autre costat, lo revèrs, qu’es cairat atanben, e negre, i a de marcat, negre sus negre, en tinta vertadièra, LAVERTATESPASREVISTA. E totes ne crompan d’aquelas cartas. Son magicas. E jaumesp. las rabala dins una saca, una saca magica, que l’a trobada, aquesta saca, magica, jos una pèira cairada banuda dins una iscla de las mars. L’endrech exactament sul pic l’apelan Fèstas pr’amor que lai i a una sens fin d’òmes vestits de negre que dançan e cantan sens parar. Son d’òmes banuts, plan segur, banuts de las mostachas. E l’iscla vira jol solelh. E lo temps vira. E la sageta, un pauc a costat de la cibla esparracada se languís.
93
Esparracada sus una pèira cairada negra qu’èra la sageta. Un pauc a costat de la cibla, a’n’esquèrra. Aquò's per de qu'èra cairada negra que lo jaumesp. l'aviá joslevada, la pèira, e çò qu'aviá trobat dejos l'aviá tot emportat après aver begut una aiga especialament magica que los òmes negres banuts te fan engolar a regals. Per s’en tornar als Traversses èra montat tornar sul Olandès Volant que l’aviá cargat sus las siás alas negras. L’Olandès Volant, el, beviá pas que de bièra, de bièra de las botelhas verdas qu’en aquestaicí dison "verdabièra", en lenga banuda.
94
Las Kariatidas, popas bèlas e cuol embelinejaire, d’aquel temps sostenisián. Lo Mond. N’i a una que n’aviá pas, de sosten. Li aviá estat raubat per la Trèva de Muradridh quand venguèt a las acròpolis far benesir las siás bandièiras. Lo li aviá raubat pr’amor qu’una bandièira li èra de manca. N’en caliá 666 e n’aviá pas que 665. Alara doncas La Trèva raubèt lo sosten de la quatrena Kariatida, popas bèlas, e amb dos clavèls banuts lo penjèt al cap d’una perga. E lo sosten de la Kariatida senhorejava amont per dessul Mondes e per dessus las altras bandièiras tanplan, las de Sang e d’Aur, puèi que la perga n’èra la pus longa. Dins los Temps Ancians aquel sosten aviá estat lo d’una draquessa coneguda jol nom de Clamença d’Aur. Clamença d’Aur èra una sòrre de Corà Dòledaur una d’aquestas femnas indontaplas que reinan suls paises, e qu’an lor nom de marcat negre sus negre sus las colonas de malbre e los cairats de bronze de pels Totes Mondes.
95
Tant i a.
96
jaumesp. el, es marcat negre sus negre sus un cairat negre de fons negre.
97
Los qu’a l’episòdi 94, an legit colhonas de malbre, o, plan pièger, colhas de marbre, son estats marcats a l’encra negra sus negre. Se devon rendre sul pic e sens pèrdre temps a : 10 boulevard Gambetta, 12000 Rodés. Maison de confiance que nos es estada recomendada per Ciprian B. de Lespinerga. Aquò’s pas plan luènh tot a costat del cloquièr qu’avèm tròp agachat. Que causa dicha siá.
98
Flora Chan gemegava, tornar.
99
E del temps que gemegava tornar Flora, dins las dogas del castèl d’Aumelàs s’acabava l’inauguracion de La Pèira. Lai d’òmes de fe avián desplegat de bandièiras, en forma de crotz banuda e teissudas de fials de sangedaur. D’unes que i a portavan de cotilhons, d’altres se fasián cremar sus de radals d’eissarments, e, JanFre Brundelh, lo cavalièr d’abrial, acabava de far la Benesido Santo e començava de presicar Lou Reviscol, un reviscòl que los istorians an nomenat dempuèi e pels sègles dels sègles La Debandado. La Pèira es una pèira de blèste negre, plan talhada, ont, en negre, i a de marcat talhat dessus, en bouno lengo d’o puro, Ols bOndOts que tOumbèrOun sul cOmp OssucOts per De missOntO limounOdO, regrets eternOls, aquesta inscripcion de malbre es pas signada.
100
I a d’istorians de lengado qu’afortisson que darrèr l’inscripcion aquesta pas signada s’amaga la man negra.
101
E, demest aquestes istorians, n’i a, mai saberuts que non pas los altres, n’i a que dison, d’aquestes istorians, que, darrièr aquela man negra, s’amaga una altra man. E qu’aquela man, amagada darrièr la negra, seriá pas que la man segonda de Ladotz. N’avançan per pròva qu’al moment exactament sul pic ont Janfre Branduelh acabava la benesida de la pèira etèrna una còla d’arpalhands penjèron sus las muralhassas del castèl, las qualas senhorèjan per dessus las garrigas del clapàs, de calicòts de seda negra amb marcat dessus en letras d’aur negre No Passaran.
102
D’altres, d’aquestes istorians, saique mai saberutsbandats que los altres encara, dison que la man de darrièr la man negra seriá la man mai que negra de jaumesp. . D’aquò n’an pas de pròvas, mas dison que las pròvas ne foguèron cramadas sus un radal de romecs de panissòlas per la Draquessa ajudada per Sòr Pura de la Flor e Chan, Flora. E dison que Zenon l’auriá consignat dins son jornal de bòrd lo qual se perdèt dins un naufragi un jorn de meltèmi de 13 beaufòrts pel mièg d’Egèa.
103
Los jogaires de tàvli, al canton del pòrt, dison que los istorians coneisson pas res a la mar. E que la barca de Zenon s’es pas perduda un jorn de meltèmi fòrça 13 pr’amor que de beaufòrts n’i a pas que 12. E que la barca de zenonp. es a l’amarra entre doas serenas en mar L’Ioniana. E qu’un de las man negras rabala l’encontrada e que i auriá marcat sus la barca en letras de sangd’aur negre, l’I Taca.
104
Lo camp ont es ficada aquesta crana pèira marcada negra es conegut de pertots los Mondes jol nom de Camp Dels Bandats. E pels sègles dels sègles, amen.
105
Se ditz, del costat de las illas, que lo de la man negra es un gramatician que conjuga las voièlas. A umelàs, I Taca, O passaran, E Lodemai etc… tot aquò.
106
E pas res mai.
107
Se ditz que pas res mai e tot aquò se semblan.
108
E que lo de la man negra que s’amaga darrièr la man negra es bandatmarcataclau sul malbre. E que se i es marcat, negre sus negre, coma un cairat, es qu’es un indomptable.
109
Rai que degus a pas jamai ensajat de la domptar la man negra amagada darrièr la man negra. Es un man negra cairada indomptaplaclau.
110
I auriá pas que Flora Chan qu’un còp aja ensajat d’o domptar aqueste indomptable. Es marcat sus una colona negra, en negre cairat. E tot d’una vaquí que setz arribats a l’episòdi 110 d’aquel roman tras que grand que ne comptarà 666 d’episòdis coma l’avetz somiat sens o gausar dire. Òsca !
111
Flora Chan : Cairat negre pintrat en blanc N° 3
(106,2x106,5; 2010)
FIN DE LA PRIMIÈRA PARTIDA DEL ROMAN DE FLORA CHAN.
Commentaires
Èra plan çò que m'en pensavi. L'aviái blanca, aquesta ega marina ! Tant a fum m'enfugiguèri d'aqueste Larzac que gardaràn sens ieu, aguèri pas léser de ne sentir la color quitament ! Mas i a benlèu plan mai qu'aquò encara… Un dalh benlèu, que te bota fuòc a tot rompre. Òc,
un dalh
ençai,
en l'aire
e mai
lo fraire
atrai
lo fraire :
un rai
de lum
miralh
de fum !
De lum
tostemps
serà
çò de
qu'es ja :
pas que
de lum…
Traucar
l'escur
lo caire
escur
d'un mal
segur
que sempre
atrai
lo vent
lo rai
al forn
sens fons
del sieu
futur,
passat
passiu
que sempre
espèra
un jorn
passar
pastats
de nuèit
d'exili
asclat
d'un dalh
ençai…
La Flora
amora
d'amor
s'amorra
l'arma
a nòstra
ardor !
Òsca l'acropòli revolucionària !!!
Flora Chan, novèl Periclès !
E jaumesp. novèl pericle !
Que lo cuol pèla als cenotafejaires
enfaronits de las estelas vanas.
Cara Trèva de Mureth,
'Quò's pas per de que as desmascat lo jaumesp -que son nom vertadièr e veritaple es, coma aquò's estipolat, marcat, escrich a la sang de Draquessa suls registres dels Enfarinats de la Glèio de Panissolo, registres manescriches e privats servats dins una ola d'òli d'oliva que los sieus fidèls sortisson pas que lo jorn de la Sant Blasi per la benediccion dels pòrcs coma l'a desmostrat e provat dins un libràs remirable imprimit a Peñiscola d'Aragon la granda cercaira Marina Suc del Drac, Jaumes Prigol-, es pas per aquò que te cal far lo fièr e l'ardit. Lo desgordit tanpauc. Siás estat fotografiat pel radrac calvalgant ton èga blanca marina sus l'autòpista d'Alexandropòlis sageta a la man e espada al vent. Sòr Pura Flor de las Talvèras t'espèra a las termièras. Es armada d'un drelhièr que li aviá fisat lo jaumesp (Prigol Jaumes) del temps qu'èra el encara. E sant. Mèfi, aquela santa diaplessa t'assucarà.
D’aquel temps la sageta. La cibla. Una poma. Mas de que creson bramèt l’Auger, la sageta e la poma las ai trapadas del costat d’Uri. Nafrats e contents coma de piòts qu’an mancat l’ora. Las bicas, cariatidas compresas, s’atieravan per los agachar passejar, cuols traucats. Coma lo de Zenon que lo Marcel i lançava de cotelas fargadas a Lagliòla amb lo margue de còrna e la crotz e fasian clic cada còp que se plantussavan dins los pòsts ont èra atacat. Te creis al circ mas te mancarai pas, repotegava lo Marcel. Es pas per que naissèt abans l’Auger que lo Guilhèm avia lo drech. E la Flora tanpauc que l’Auger la volia maridar mas èra negra coma lo pecat, o negra coma lo cuol d’una padena que contava de nhòrlas del costat de Puèglaurens. Se sachèt pas jamai quin, de la Flora o del Guilhem o del mainatge Mathieu avia la poma quilhada sul cap. N’i a qu’afortisson qu’èra lo Zenon mas es de mal creire. Al diable lo quinquina e los tripons, champagne per tot lo monde, rifanhèt l’Auger, amb de formatge pegos e caut ont botar las trempas qu’avem pas ganhadas ! Ni la Flora, ni lo Zenon e encara mai lo jaumesp e lo Marino JG l’avian pas invitat, alara, sioplet, cala-te Auger, trapa ton camin e vai-t’en pregar los igonauts e los enfarinats se t’agrada o botar ton fròc per las dralhas que menan a La Sala, plan prigond e nos emmerda pas. S’es atal, se diguèt l’Auger, tornarai pas.
Soi un vièlh complici de tota una vida dau trobador Janfré Brundelh qu'apareis a l'episòdi 46 e me languisse de tretrobar Flora Chan dins tot l'ufan de sa sensualitat trebola, es de plànher que dispareguèsse un pauc dau recit, mas pense que deu èsser pas qu'una passada. Me languisse de sa preséncia, e soi segur que mon mèstre Maxonet l'Ancian o auriá dich en pròsa mai requista que ieu! Mas un pauc de vinet d'una nuochada pòt corregir pro de causas./..
Ieu tanben m'en languissi de Flora. M'aviá daissada entrevéser de causas insopçonablas e maitas insopçonadas. E me daissèt càser coma una sageta vièlha. Dempuèi, espèri. Espèri coma esperam totes. Flora ! Flora ?
Capucina.
car Garriguet,
Vesi que te sabes pas tròp mal d'èstre estat enrotlat dins aquela còla de falordasses que regnan sul païs entre Viaur e Clapàs. Atal estent, pòdi pas far mens que de t'assegurar de tot lo mieu sosten. (Siá dich entre parentèsis, lo sosten de Flora -lo color de ròsa- qu'as raubat a l'espisòdi mens36, siás pregat de li tornar que li es de manca.) E, t'en fagues pas, de vin de la nuèch n'ai servats qualques pintons que los ai amagats dins la cauna; los beurem qualque jorn amassa amb Maxon l'Ancian dinc un ostal que sabem, a drecha après lo Grand Pin Franc de La Landa.
Ten te fièr,
Codomièr A.b.,b. (dich Prigolj.)
çò que sabe, trantalheje d'o dire e pasmens... O tène d'Aristides Roqueta-
Nelli que sabiá fòrça de causas amb una preferéncia marcada per las pus
secrètas e las pus esquerrièiras. Flora Chan a retrobat dins una caissa dau
palhièr de l'ostau de familha una molonada de letras de l'encre tot passit,
la correspondéncia de sa mameta amb lo grand escrivan Leopòld von
Sacher-Masoch. E Flora esterlucada descobrissiá que sa mameta que li
donava de confituras e d'agradèls ensucrats èra estada dau temps de son
ufana Wanda von Dunaev, la Vènus de las Forraduras. Encara mai fòrt:
son autra mameta que veniá de Provença pòrta un nom que fai fernir tot
aimador de literatura occitana, estent que se sonava Emma Teissièr e que
los felibres li avián mer per escais Fortuneta dei Bauç. LA Fortuneta
qu'atraversèt d'un pas dançarèl l'istòria dau Felibritge e que Folco de
Baroncelli li dediquèt de vèrses abrasugats. La que cantava la "Coupo
Santo" d'un biais tant afiscaire que se cresiá tot d'un còp qu'èra una
cançon libertina. E tot aquò explica l'estranha mudason de nòstra Flora
qu'a ailàs un pauc disparegut dau païsatge occitan ont aviá fach una
intrada tan trebolanta. Flora a fach cavar jot son castèl de crotons secrèts
ont estaca sos adorators a de cadenas de fèrre, e s'i vai passejar tota
arnescada de cuòr negre en recitant de vèrses provençaus, un foet de
carretièr roergàs dins la man. Mas aquí ma man se despodèra e ne pòde
pas dire mai, me taise... au mens fins au còp que ven...
Non, car Garriguet, t'enganas. La sola identitat veritapla e unica de Flora es qu'es filha de Robert Ladotz e de Maxon Lapichonagarriga. Foguèt concebuda dins las dovas del castèl d'Aumelàs una nuèch de luna mercruda. Se conta que Ladotz Robert foguèt tant estabosit de las descubertas que faguèt aquesta nuèch ont Lapichonagarriga Maxon l'aviá estacat amb de cadenas de fèrre a'n'una barrica de limonada que ne demorèt pèc, lo paure. Mas Flora Chan, ela, pèca l'es pas, a un polit cuol e s'en sap servir; far dançar Sòr Pura Flor qu'es pas tant pura qu'aquò (tanben se ditz que voldriá far dançar lo jaumesp que li agrada plan, mas aquò's pas ganhat, de tant qu'es malbiaissut lo paure amb la sagèta). E per las referencias literarias -ne cal per far seriós-, caldriá puslèu anar cercar del costat d'Esther Tusquets o de la Trajedia nova titulada Na Manuela s'alcabota, o sia, usos y costums d'es carrer d'en Camaró; Escrita Per una musa inspiráda pe'l gálic ó mal frances que aplegá amb una boixáda y li romangue manjada que cási no 'y quedá res, o encara de L'histoire de Dom Bougre, portier des Chartreux de Gervaise de Latouche.
E puèi, question païsatge occitan, Flora me confessèt ièr a sera entre doas cabiròlas que comentava en anglés pidgin de las illas que lo trobava bravament tròp polidet, estequit e trist, d'aquí sa fugida jos de cèls mai eccitants. Tant i a ... Quant a Lola Daur, trobarias qualquas indicas sus son aparicion miraculosa dins lo Cartulari de La Glèia de Panissòla qu'es amagat dins l'Arca, arca servada dins una cauna, pas luènh de la crotz eretja del Colet, e plaçada jos la garda eficienta de La Trèva de Mureth.
Plan lo tieu,
Garrigou
Ai mancat de crèire a tas sornetas, nin‼i incorrigible que soi, mas la referéncia a una "barricada de limonada" mitralha clar coma lo sorelh que son pas que de cricas.
Sabes !‼ que sabe la vertat. es terriblassa, mai potenta encara que la farandola dau cuol de madamoisèla Florachan, la divessa qu'aimi.
Quand davala au pus prigond de la colhas voutadas de son castèl ceven‼u, sos esclaus cambiats en inf‼rmas larvas rebalairas se contorsionan d'amor... un jorn i passèt l'inspector dau sex per de dire de veire perqué pagava pas sa taxa de fornicacion, e aquel simpatic fonccionari i ganhèt de se retrobar dins la cinquena bolgia dau cinquen ceucle, un endrech que sol jaumesp aviá capitat de penetrar (Maxonet Lagarriga o descriguèt en lenga nòstra en 1933 mas lapagina s'es perduda entre mans e margues). Aquí los perceptors son vodats per l'eternitat au cuol e au caucar de las nautas bòtas de latex lusent de la tant pietadosa Flora.
Urosament, i a una categoria d'immortals que la divessa esparnha, aquò's los membres del penis club de lengodo. aqueles, los reçap dins son elegant salon a cima de la torre, e los abeura de missanta limonada de farlabica de la bassa valada de l'Eròs. De vinassa pas jamai, o jure, e jure tanben qu'aquò lor fa pas levar la coeta.
Lou penquioul de lengodo s'es d'aiour recampa dimenche passa à z'Ais de Prouvènço e l'acamp fuguè proun flame. Ie mancavo pas que la galantouno Floro Chan,egerio sicreto dóu Felibrige, injustamen fougnado pèt lis óucitan
A la perfin, se'n parla, del nòstre penis club de lenga d'òcuol ! Lenga de Zeòc o de Zenon ? Per ieu, la causida serà lèu faita !
Empacha pas Flora Chan d'escampilhar pels prats batalhièrs de Març tot un sant fum de Murèth, a bodre, ne vòls n'as ! E s'entendètz a cantassar que la Trèva a ficat un bon còp de viet d'ase a qualque onda divèssa, ne vos daissaretz pas contar mai. De còps vertat, coma lo Clergue que fasiá son Sant Pèire, inicièt un pauquet totas las Planissòlas del païsòt d'Alhon a las causas melhoras, e, colcadas tranquillas sus l'altar de nòstra Senhora dels aucèls plan chucats, a balhadas d'intèrnas oncions en signe de benesiment fòrt plan consolador.
Mas aquò rai, la Flora, contunha son anança epica al grat dels milanta cèls dels Antics. Ont es jaumesp. que l'autrièr fasiá fèsta ? Ont es ara que Flora es a venir dançar sul ventre de Mirèio, un pauc coma un cap d'òbra ?
Vòli pas fotre mon rambalh coma lo grand I.R. de Dalas de Cama a rés, a l'adreit de la sèrra, quand nos conta çò qu'èra en la font, del temps qu'aiga i rajava encara. N'ai pas fòrça ni pretencion, pecaire !
Mas mèfi de far pas contrasens dels màgers amb lo grand Aristida Roqueta. Nelli se prenguèt l'anar simple pel país de las Dònas savis e ensenhadas en tot çò que sabètz. Ne vira plan diferentament de l'Aristida Roqueta, que passa per èsser estat un temps nebòt de la vesina d'una de las mestrèssas del grand Max del Clapàs del meteis nom - non, non, pas lo de la vesina… Cal escotar lo vinhairon, un pauc, mai que de badar los imatges d'aicimai !! L'Aristida, pecaire, podam la vinha amassa suls penjals d'Alaric. Cossí lo poder confondre amb Nelli de las Dònas ? Anava a l'escòla amb lo Comte de Sant German, estant qu'i faguèt professor. E òc, dempuèi tot aqueste temps ja, trèva, coma l'autre colhon que fa comentaris bufècs sus aqueste blòg de nauta tenguda artisitica, entre Murèth e Mas Cabardés, abans de formar discípols a l'Alquemia tradicionala del vin e del fetge gras. Aital, de segle en segle, dempuèi al mens l'onzen que s'i fasiá dire Raimon de Miraval, de monjas en donetas, de tozas e molhièrs, l'Aristida Roqueta se passeja, gotejant çai e lai d'un chic de filtre de vida longa.
Alara, quitatz lèu, se vos plai, de pretendre que lo Romancero Occitan seriá del grand Nelli-de-sas-Dònas !!!! Coma o sap plan cadun, l'Aristida Roqueta muda plomb en aur, aigueta en vin, amor en cançon, cançons en amor tanben, melhor e plan fòrt encara, e mai que mai totas aquestas lengas que totes vos alassan en sant cunilingus consolador. Se de que tant es fòrt en Alquemia, adara, que nos es fotut de mudar quin socialista que se vòl en esquerrista vertadièr, e aquò's pas dire de pauc !!!!
Brave Garriguet de las Garrigas del Sant Lop, pretendre que Renat Nelli de las Dònas escriguèt los 14557 vèrses del Romancero Occitan, es tant piòt coma s'anèsse ieu, l'Albèrt Menac de l'Alaric, pretendre que lo roman de Flora Chan es pas una ficcion autobiografica de Flora Chan, mas un cap d'òbra de, sabi pas, ieu, tè, jaumesp. monge de l'abadia de Nant, per exemple ?
Cal quitar de dire piotariás, a la perfin ! Se que non, me planherai directament al president del penis club de lenga de Zenon !
Car Albèrt Menac,
Vos sabi plan grat de me doblidar pas. Pas coma qualqu'uns e qualqu'unas que me règlan los comptes abans de los aver faches. Ai encara una lenga, coma z'o disetz bèlament. E la fau servir, Deo Gracias.
Lo Roman de Flora Chan es un cap d'òbra, l'avetz dich, vos, e non pas ieu. Mas se cal signar la peticion per o far assaber, li soi prèste. E mai de las doas mans se cal, e de la lenga atanben. O me pòdi permetre pr'amor que ne soi pas l'autor. (s'amaga plan lo bogre, dins qualqua cauna, mas, tanlèu que la Trèva de Mureth se será desenmascada de l'Alèxandròs (qu'es benlèu a la perfin una Alèxandrà) aurà lèu fach de l'en far sortir per l'espausar als nòstres bèlses uèlhs vesents.
jaumesp.
O cal indicar als legidors inocents que se mainan pas plan sovent dels caps d'òbra que tenon a las mans (a al clavièr) : jaumesp. es lo reirenebòt del Haut Landés Volant, a contrabriu d'un peugue esclet que se preniá per d'estuaris…
Es per aquò que d'el ruileja un roman linde e subrefòrt coma las ersadas d'auratge que terretremola la mar contra lo ròc d'orguèlh del mond, fins qu'espète règde a la fin, coma totas las farlabicas, escritas pas que per sa lenga, e mai coma totas las lengas, escritas sonque en farlabica !
Jaumesp. leumens, o direm, ne concep pas cap sufisença. S'acontenta d'aimar las divas, en saltejar pel panteon olimpian de la paura Grècia, que sa misèra, a l'ora d'ara, nos esclaira encara melhor, la fin del sègle benesit - en aquel temps qu'òm èra gai — del renhatge de'N Periclès.
E lo pericle de la fin, trona sus montsegur, sas cendres, conta la fin de tota fin, mentre que jaumesp. bragard engimbra tota començança dins son roman que tot i nais, e mai çò vuèg, demiurgi que de tot se vira, e de çò ben, e de çò mal…
Escritura desliurada a o petar tot. E èra l'ora !
Quina poténicia, filh de diable !
A ! LAREVISTA, l'art e viste !
Urosament qu'al comitat vesiam dançar las verges. N'aviái la verga que'n dançava atanben, Shiva Linga en omenatge a tot çò mai raçat e viu dins l'èsser prigond de las Letras e de las Pensadas de LAREVISTA !
D'ont auriatz volgut, se que non, tirar tota aquesta tinta tan preciosa e tan blèuja de Sang d'Aur Alquemic ?
Jaumesp., l'engenh apolinian e dionisiac tot a l'encòp, o vos confirmarà, dins son ensaj mervalihós, "Lo roman e son Doble", tracat antemaniquean de logosofia sempitèrna !
Quin joièl, aqueste roman de Flora Chan, frucha metanpsicotica atemporala de tota aquesta reflexion, portada de segle en segle fins a LAREVISTA !
E ieu, la quite Trèva, per las carrièras bestòrtas de Mureth la sagatada, me soi fait agressar sexualament per las ninfas melianas que se me volián arrancar lo darrièr numèro que teniái fins alara a la man, e e qu'escomptavi despausar al pè de la gleisa maldita qu'i anèt pregar lo porcàs de Mounfouor abans de me far Trèva… L'i despausar per o far petar tot, gnostic agnostic que vos fau ieu, monoteïsta de cada politeïsme, panteïsta de totes los ateïsmes !
Ça que la, aicestas ninfas, quinas coneisserdoiras avisdas ! Encara un dels secrets mai suaus qu'es aicí de nos desvelar aqueste roman dels romans !!! Òsca jaumesp., òsca Flora Chan la susprenenta e liura !
LTDM.
Als bandats, als martiris del pur amor pagan !!!!
Òsca jaumesp. de la man mai negra que negra, qu'escalpra las pèiras mai santas, sonque de las tocar del cap del det menel…
DR
Esperam qu'auretz totes notada la totipoténcia amniotica e radiala d'aqueste cairat negre pintrat de blanc ja que pertot ont se lèva gat ros e liure cai rat blanc que s'amaga çò negre…
E aquí jai tota l'art nòstra manejada de man de mèstre per son mèstre.
Òsca jaumesp. !!!!